لوزی خطر (NFPA ) چیست و چه اهمیتی دارد ؟
بیشتربخوانید: آسپارتام چیست؟
با توجه به گسترش و تنوع استفاده از مواد شیمیایی و خطرناک در صنایع گوناگون که به طور چشمگیری در جهان صنعتی رو به افزایش است لزوم آشنایی همگان با این مواد و خطرات آنها را ضروری مینماید . لوزی خطر یک سیستم شناسایی اولیه است که به پرسنل اورژانس کمک میکند ، تا تصمیم بگیرند که آیا منطقه را تخلیه کنند یا اقدامات کنترلی را آغاز کنند . همچنین در انتخاب تاکتیک های آتش نشانی ، تجهیزات حفاظت فردی مناسب و روش های اضطراری به پاسخ دهندگان کمک میکند .
فهرست مطالب
Toggleبه خاطر سپردن خطرات تمامی مواد شیمیایی امری محال به نظر میرسد . لذا بر همین اساس و برای این که به راحتی بتوانیم میزان خطر هر یک از مواد شیمیایی را در شرایط گوناگون به یاد داشته باشیم . انجمن حفاظت در برابر حریق امریکا (NFPA ) استانداردی را تدوین نموده است که به لوزی خطر مشهور است که این استاندارد NFPA104 میباشد .
مطلب مرتبط: اسید سیتریک
این لوزی از چهار لوزی کوچکتر تشکیل شده است که هر کدام از نظر رنگ ، مکان و نماد (عددی یا متنی ) متمایز میشوند . اعداد خطر از صفر (بدون خطر) تا 4 (خطر شدید) متغیر و دسته بندی میشوند .
فردی که از نظر فنی صلاحیت داشته و تجربه تفسیر معیارهای خطر را دارد ، باید ارزیابی خطر را انجام میدهد . این افراد واجد شرایط رتبه بندی یک ماده شیمیایی را با مقایسه داده های NFPA 704 تعیین میکند .
تفاوت مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی در چیست؟ برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید
این لوزی شماره خطر سلامتی یک ماده شیمیایی سطحی را نشان میدهد که میتواند از طریق استنشاق ، تماس پوستی یا چشمی یا بلعیدن باعث آسیب شخص شود .
0 | هیچ خطری برای سلامتی ندارد ، هیچ اقدامات احتیاجی لازم نیست | مثال : برنز |
1 | میتواند باعث تحریک قابل توجهی شود | مثال : کلسیم – کلرید پتاسیم |
2 | میتواند باعث ناتوانی موقت یا آسیب باقیمانده شود | مثال : گاز آمونیاک ، نفتالین |
3 | میتواند آسیب جدی یا دائمی ایجاد کند | مثال : گاز کلر ، فسفر سفید |
4 | میتواند کشنده باشد | مثال : هیدروژن سیانید |
بیشتر بخوانید: کاربردهای اسید فوماریک چیست؟
این لوزی خطر اشتعال پذیری مواد شیمیایی با درجه حساسیت یک ماده به سوختن را مشخص میکند :
0 | موادی که در شرایط آتش سوزی معمولی نمی سوزند | مثال : تتراکلرید کربن ، اسید سولفوریک |
1 | موادی که نیاز به پیش گرمایش قابل توجهی دارند و تحت شرایط دمایی محیط ، قابل احتراق هستند | مثال :آمونیاک سولفور |
2 | قبل از اینکه احتراق رخ دهد ، باید به طور متوسط گرم شود یا در معرض دمای نسبتاً بالای محیط قرار گیرند | مثال : نفتالین ، گوگرد |
3 | مایعات و جامداتی که در تمام شرایط دمایی محیط قابل اشتعال هستند | مثال استون ، فسفر سفید |
4 | در فشار اتمسفر ودمای معمولی محیط به سرعت یا به طور کامل تبخیر میشود یا به راحتی در هوا پراکنده میشود و به راحتی میسوزد. | مثال : پروپان سولفید هیدروژن |
این لوزی نشان دهنده خطر ناپایداری یک ماده شیمیایی است . این لوزی درجه ای از واکنش با هوای محیط ، نور یا هر دو و درجه حساسیت ذاتی مواد به آزاد کردن انرژی توسط خود و واکنش را نشان میدهد .
آتش نشانان و پاسخ دهندگان شرایط اضطراری از شماره های این لوزی برای تعیین موارد زیر استفاده میکنند .
شماره های این لوزی برای تعیین موارد زیر استفاده میکنند .
0 | این مواد به طور معمول پایدار هستند ، حتی در شرایط آتش سوزی و با آب واکنش نشان نمیدهد | مثال: هلیوم |
1 | این مواد به طور معمول پایدار هستند اما میتوانند در دما و فشار بالا ناپایدار شوند . | مثال: پروپن |
2 | این مواد دردما یا فشار بالا دستخوش تغییرات شیمیایی شدید میشوند و به شدت واکنش نشان میدهند یا ممکن است مخلوط انفجاری با آب ایجاد کنند . | مثال : پتاسیم |
3 | این مواد قابلیت انفجار یا تجزیه مواد منفجره را دارند ، اما به منبع آغازگر قوی نیاز دارند . قبل از شروع باید گرم شوند . این مواد با آب واکنش انفجاری میدهند یا در صورت شوک شدید منفجر میشوند . | مثال : پراکسید هیدروژن و فلوئور |
4 | این مواد به آسانی قادر به انفجار یا تجزیه مواد منفجره دردما و فشار معمولی هستند . | مثال: تری نیترو تولوئن |
در این رابطه بخوانید: آنتی اکسیدان شیمیایی چیست؟
ناحیه سفید لوزی آتش میتواند حاوی یکی از چندین نماد اعلان ویژه باشد که دارای معانی خاصی میباشند که عبارتند از
OX این نماد نشان دهنده اکسید کننده است . وجود این نماد نشان دهنده این است که مواد شیمیایی بدون منبع هوا نیز میتوانند بسوزند (مانند نیترات آمونیوم )
W – این نماد نشان میدهد که مواد با آب به روشی غیر عادی یا خطرناک ، میتوانند واکنش دهند (مانند اسید سولفوریک )
SA – این نماد نشان دهنده وجود یک گاز خفه کننده ساده مانند نئون در محیط است . این نماد همچنین برای سیستم های خروج بخار دی اکسید کربن مایع و جایی که مقادیر زیادی یخ خشک در مناطق محدود استفاده میشود ، نیز کارائی دارد .
ممکن است نمادهای دیگری را در منطقه خطر ویژه وجود داشته باشد ، اگرچه به عنوان بخشی از استاندارد NFPA704 فهرست شده اند . این موارد میتواند شامل موارد زیر باشد :