اسید سیتریک
مرکاپتو بنزو تی آزول
13/10/1399
بنزوات سدیم
13/10/1399قیمت اسیدسیتریک آبدار و خشک
اسید سیتریک به عنوان اسید آلی ضعیفی شناخته شده است که به طور طبیعی در میوه های از نوع مرکبات وجود دارد . به دلیل خاصیت هایی که این اسید دارد در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی برای آن تعریف شده است. بیشترین کاربرد را در صنایع غذایی به خود اختصاص داده است که به منظور ایجاد طعم ترش در محصولاتی مانند مربا و نوشیدنی و ... و نیز به عنوان نگهدارنده جهت جلوگیری از رشد قارچ ها و افزایش ماندگاری آنها استفاده می شود.
با توجه به نوع مصرف اسید سیتریک آبدار کیفیت این ماده شیمیایی برای مصرف اهمیت بسیاری دارد و ارائه آن می بایست به همراه مجوز رسمی آن صورت گیرد. بازرگانی کیمیا شیمی پایدار که در حوزه انواع مواد شیمیایی صنعتی و خوراکی فعالیت میکند، کیفیت بالا و قیمت مناسب مواد شیمیایی عرضه شده را در دستور کار خود قرار داده است. جهت دریافت آنالیز محصول و استعلام قیمت اسیدسیتریک با کارشناسان فروش ما در تماس باشید.
تهران
09129623409
09129623408
021-77738301
021-77738302
021-77738303
ویژگی های اسید سیتریک خشک و آبدار
| فرمول مولکولی | C6H8O7 |
| جرم مولی | 192.12 g·mol−1 |
| (خشک)شکل ظاهری | پودر جامد سفید رنگ |
| (آبدار)شکل ظاهری | کریستال سفید رنگ |
| حلالیت در آب | 117.43 g/100 mL (10 °C) |
| اسیدیته | 3.3 |
| (آبدار)نقطه ذوب | 156 °C |
| (خشک)نقطه ذوب | 153 °C |
| (آبدار)نقطه جوش | 310 °C |
| (خشک)نقطه جوش | 175 °C |
اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک نوعی کربوکسیلیک اسید است که از مهم ترین اسیدهای آلی به حساب می آید و با توجه به اینکه در بسیاری از مرکبات (لیمو شیرین و لیمو ترش ، پرتقال) و دیگر میوه هایی همچون گیلاس، زغال اخته، سیب، توت فرنگی و ... وجود دارد، به عنوان یک ترکیب غیرسمی و خوراکی به منظور ایجاد طعم و پایدارکننده به مواد غذایی اضافه می شود. بد نیست بدانیم این میوه ها به دلیل اینکه دارای مقدار کافی اسید سیتریک هستند، در طبقه میوه های اسیدی قرار می گیرند.
به عبارتی این ترکیب یک ماده نگهدارنده مناسب و یک طعم دهنده اسیدی است که با توجه به تولید آسان و قابلیت انحلال بالا، بسیار مورد توجه صنایع قرار گرفته است.
علاوه بر میوه ها می توان اسید سیتریک را در دانه و عصاره گل ها و حتی در بسیاری از بافت ها و مایعات حیوانی همچون خون، بزاق، اشک، کبد، قلب، مغز، ماهیچه و ... نیزیافت.
اسید سیتریک یا سیتریک اسید به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد اسیدی است که در صنایع غذایی از آن نام می برند. کاربردهای بسیار زیادی دارد این ماده محلول در آب است باعث می شود که طعم غذاها مخصوصاً غذاهایی که پایه مرکبات دارند تا حد زیادی تقویت شود.
خواص شیمیایی زیادی برای آن بیان شده است اما مهم‌ترین خواصی که می توانیم در آن نام ببریم این است که اسیدیته آنها بالاست. در نتیجه خاصیت ضد میکروبی بسیار زیادی دارند اما مبحثی که مورد اهمیت، این است که ما اسید سیتریک آبدار و خشک را بشناسیم و تفاوت آنها را از یکدیگر تشخیص دهیم.
تاریخچه تولید اسید سیتریک
داستان اسید سیتریک در سال 1784 با کار کارل ویلهم شیل شروع شد. وی از آب لیمو کلسیم سیترات را به دست آورد و با افزودن اسید سولفوریک به آن به سیتریک اسید مایع رسید. در سال 1880 نیز آدامز و گریموکس موفق شدند اسید را به روش سنتزی از گلیسرول تولید نمایند.
با توسعه فرآیندهای تخمیری که در آن از محلول های قندی ارزان قیمت استفاده می شد، روش های رایج تولید اسید سیتریک اهمیت خود را از دست دادند. تا اینکه در سال 1893 وهمر توانست برای اولین بار از محیط پنی سیلیوم که حاوی قند و اسیدهای معدنی بود، به اسید سیتریک دست یابد.
درنهایت روش آسپرژیلوس نایژر در سال 1913 توسط زاهوراسکی به ثبت رسید؛ البته در سال 1917 دانشمندی به نام کوری توانست برای اولین بار اسید سیتریک را از قارچ آسپرژیلوس نایژر تولید کند. در سال 1923 تحقیقات وی اساس احداث کارخانه ای بزرگ در نیویورک برای تولید این اسید شد. در سال 1940 نیز روش کشت غوطه ور توسعه یافت.
انواع اسید سیتریک
اسید سیتریک جزو مواد خیلی پرکاربرد در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی است. انواع آنها موارد مختلفی را شامل می شوند آشنایی با هر کدام از آنها مثل اسید سیتریک آبدار (مایع) و اسید سیتریک خشک به شما کمک می کند که بدانید دقیقاً در چه موقعیتی و چه استفاده ای می‌توانید از آنها داشته باشید و اینکه هر کدام چه کاربردهایی دارند. برای آشنایی بیشتر با انواع آن حتما این قسمت را به طور کامل مطالعه کنید. انواع آن شامل موارد زیر است:
اسید سیتریک مایع
این نوع اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف غذایی به شمار می آید که در صنایع غذایی کاربردهای بسیار زیادی دارد. آن را به عنوان یک محصول طبیعی طعم دهنده، نگهدارنده برای مواد غذایی و نوشیدنی ها و فعال کننده تولید دی اکسید کلر و محلول های اسید کلرید سدیم نیز می شناسند.
اسید سیتریک 20%
این نوع اسید سیتریک همان جوهر لیمو است که آن را به عنوان یک اسید عالی ضعیف شناسایی می کنند. در حالت طبیعی در انواع مرکبات از جمله پرتقال و لیمو وجود دارد. خواص ضد عفونی کنندگی، پاک کنندگی و اسیدی دارد.
اسید سیتریک صنعتی
کاربرد این ماده در صنعت و کشاورزی بسیار زیاد است. یک اسید ضعیف به حساب می آید. دو نوع خوراکی و صنعتی آن در بازار موجود است. به عنوان ماده تنظیم کننده میزان ph و نگهدارنده از آن استفاده می کنند. نوع صنعتی آن هم برای تمیز کنندگی و همچنین داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد.
واکنش اسید سیتریک با آب
اگر این ماده با آب ترکیب شود، با آن واکنش نشان داده و ترکیبی به نام سیترات سدیم دی اکسید کربن و آب به وجود می آید. این واکنش شیمیایی با تولید گاز کربن دی اکسید همراه خواهد شد. البته که شرایط انجام این واکنش باید از لحاظ دما و فشار به طور کامل تحت کنترل قرار بگیرد.
اسید سیتریک در چه غذاهایی یافت میشود؟
اسید سیتریک یک ماده طبیعی است که در بسیاری از میوه‌ها و مرکبات یافت میشود. طعم ترشی به این مواد میدهد و به عنوان نگهدارنده نیز عمل میکند.
منابع طبیعی اسید سیتریک:
• مرکبات: لیمو، لیموترش، پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، بالنگ• میوه‌های دیگر: توت فرنگی، تمشک، انگور فرنگی، زغال اخته، کران بری
• سبزیجات: سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای
کاربرد اسید سیتریک در مواد غذایی:
• افزودنی طعم دهنده: به نوشیدنی‌ها، آبمیوه‌ها، سس‌ها، مرباها و ژله‌ها طعم ترش و دلپذیری میدهد.• نگهدارنده: رشد میکروب‌ها را به تأخیر می‌اندازد و به حفظ طراوت و ماندگاری مواد غذایی کمک میکند.
• عامل ضد انعقاد: از قهوه‌ای شدن آنزیمی در میوه‌ها و سبزیجات جلوگیری میکند.
• عامل امولسیف کننده: به مخلوط شدن چربی و آب در سس‌ها و نوشیدنی‌ها کمک میکند.
غذاهای فرآوری شده حاوی اسید سیتریک:
• نوشابه‌های گازدار: کولا، لیمو، گریپ فروت• آبمیوه‌های صنعتی: آب پرتقال، آب سیب، آب گریپ فروت
• شربت‌ها و سس‌ها: شربت ذرت با فروکتوز بالا، سس کچاپ، سس مایونز
• آبنبات‌ها و ژله‌ها: پاستیل، مارشمالو، ژله
• غذاهای کنسروی: کنسرو میوه، کنسرو سبزیجات، کنسرو ماهی
• غذاهای آماده: پیتزا، ناگت مرغ، سوسیس
نقش اسید سیتریک در چاشنی‌ها
این ماده که به عنوان "نمک ترش" نیز شناخته میشود، علیرغم نامش، طعم شوری ندارد و طعمی ترش و اسیدی به ارمغان می‌آورد.
اما چرا اسید سیتریک تا این حد در صنعت چاشنی و طعم‌دهنده محبوب است؟
• افزایش طعم: اطعم ترش و دلپذیری به چاشنی‌ها می‌بخشد و به عنوان یک عامل تقویت‌کننده طعم، دیگر طعم‌های موجود را برجسته‌تر میکند.
• متعادل کردن طعم: ترشی اسید سیتریک می‌تواند شیرینی و شوری را متعادل کند و به ایجاد یک طعم کلی متعادل و دلنشین در چاشنی کمک کند.
• نگهدارنده: با خاصیت ضد میکروبی که دارد، به حفظ طراوت و ماندگاری چاشنی‌ها کمک میکند و از رشد باکتری‌ها و فساد زودهنگام جلوگیری میکند.
• عامل کمپلکس کننده: می‌تواند به کمپلکس کردن با یون‌های فلزی مانند آهن و مس کمک کند و از تغییر رنگ و طعم نامطلوب در چاشنی‌ها جلوگیری کند.
• تنظیم pH: برای تنظیم اسیدیته چاشنی‌ها به سطوح مطلوب استفاده میشود.
این نوع اسید باعث ایجاد طعم دهی به غذا می شود. یعنی یک طعم ترش را به وجود می آورد. جالب است بدانید که باعث متعادل کردن میزان شیرینی داخل چای، آبمیوه، نوشابه و دیگر نوشیدنی ها می شود. یعنی ترشی آن باعث خنثی کردن مقدار زیاد شیرینی در این محصولات خواهد شد. از آن داخل چاشنی ها و طعم دهنده ها هم استفاده می کنند و طعم آنها را خوشمزه تر می کنند و باعث می شود شما خیلی راحت تر بتوانید مواد نرم کننده را مخلوط کنید. به همین دلیل است که فروش اسید سیتریک نسبت به گذشته خیلی افزایش پیدا کرده است.
تولید جهانی سیتریک اسید
اسید سیتریک به دلیل کارایی و ویژگی هایی که دارد و اینکه اسیدی آلی و غیر سمی است ازجمله اسیدهای پرمصرف در صنعت است. طبق اعداد و آمار اعلام شده درحدود 75 درصد از اسید سیتریک تولیدی در جهان در صنایع غذایی مصرف می شود و دیگر مقادیر تولید شده در داروسازی و صنعت کاربرد دارد.
طبق گزارش های اعلام شده سالیانه در حدود 6000000 تن تقاضا برای سیتریک اسید در سراسر جهان وجود دارد ؛ گفتنی است با توجه به تنوع و گستره کاربردهای آن افزایش در مقدار تقاضا برای اسید سیتریک امری طبیعی و منطقی است. این واقعیت را می توان از افزایش در میزان تقاضا و نیز تولید اسید در سال های 2007-2012 که در شکل زیر نشان داده شده است مشاهده نمود.
سهم تولید اسید سیتریک در جهان
بد نیست بدانیم بیشترین سهم تولید اسید سیتریک به کشورهای اروپایی تعلق دارد. بعد از اروپا بزرگترین تولیدکنندگان سیتریک اسید در جهان امریکا و چین هستند. با توجه به قیمت پایین اسید سیتریک عرضه شده به بازار جهانی توسط کشور چین، می توان گفت چین توانسته است در رقابت با دیگر تولید کنندگان این اسید بسیار موفق عمل کرده و با خارج کردن برخی از رقبا، سهم قابل توجهی را در این زمینه به خود اختصاص دهد.
جالب است بدانید در سال 2004 قیمت اسید سیتریک به ازای هر کیلوگرم حدود 1 الی 1.3 دلار بوده است که با ورود چین به بازار این قیمت تا 0.8 دلار کاهش پیدا کرده است.
مصرف اسید سیتریک در صنایع
در گزارشی میزان مصرف این اسید اینگونه بیان شده است: حدود 60% اسید سیتریک تولید شده در صنایع غذایی و تولید انواع نوشیدنی ها مصرف می شود و 30% آن در صنعت داروسازی و تولید انواع شوینده ها به کار می رود و مابقی نیز برای دیگر مصارف اختصاص داده می شود. در شکل زیر نحوه تخصیص مقادیر اسید سیتریک به صنایع مختلف نشان داده شده است.
اسید سیتریک خوراکی چیست؟
اسید سیتریک خوراکی، یک ترکیب آلی با فرمول C₆H₈O₇ است که به طور طبیعی در مرکبات مانند لیمو و پرتقال یافت می شود. این ماده به عنوان یک افزودنی غذایی رایج برای طعم دهی، حفظ و تنظیم اسیدیته در طیف گسترده ای از محصولات از جمله نوشیدنی ها، آبمیوه ها، مربا، ژله، سس ها، و شیرینی ها استفاده می شود.
معمولاً از آنها برای تولید پنیر، افزایش عمر مفید مواد غذایی، ماندگاری نوشیدنی های گازدار، آبمیوه‌ها و ایجاد طعم ترش در آنها و امولسی فایر در نوشیدنی‌های گازدار و افزایش سرعت جذب استفاده می کنند.
خرید اسید سیتریک در انواع خشک در خیلی از صنایع رواج دارد. البته که قبل از آن بهتر است در مورد نحوه استفاده از اسید سیتریک اطلاعات کافی داشته باشید و بعد اقدام به خرید آن کنید.
نام دیگر اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک را در بازار به عنوان جوهر لیمو می شناسند که به عنوان یک اسید عالی مهم به شمار می آید. البته گاهی اوقات به عنوان نمک ترش هم به فروش می رسد. قبل از خرید آن باید به طور کامل بدانید اسید سیتریک چیست و چه کاربردی دارد.
• جوهر لیمو: این نام رایج‌ترین نام دیگر اسید سیتریک است و به دلیل وجود فراوان این اسید در لیمو به آن اطلاق میشود.
• اسید تری‌کربوکسیلیک بتا-هیدروکسی پروپان: این نام علمی و دقیق‌تر اسید سیتریک است که ساختار مولکولی آن را توصیف میکند.
• E330: این کد به عنوان یک افزودنی غذایی در اتحادیه اروپا به اسید سیتریک اختصاص داده شده است.
• اسید لیموترش: این نام نیز به دلیل وجود اسید سیتریک در لیموترش رایج است.
• اسید میوه: این نام به دلیل وجود اسید سیتریک در بسیاری از میوه‌ها به آن اطلاق میشود.
• اسید سیترات: این نام به ریشه لاتین کلمه "سیتریک" (citric) اشاره دارد.
البته سوال مهم دیگری که وجود دارد، این است که اسید سیتریک را از کجا تهیه کنیم. در پاسخ به این سوال باید گفت که شما می توانید این کار را خیلی راحت از سایت های آنلاین فروش مواد شیمیایی خوراکی انجام دهید. داخل فروشگاه ها هم جوهر لیمو به فروش می رسد. بازرگانی کیمیا این ماده را در انواع مختلف به صورت عمده در اختیار مصرف کنندگان قرار میدهد.
پودر اسید سیتریک چیست؟
در مورد پودر اسید سیتریک باید گفت که آن را به عنوان یک ماده مثل نمک می شناسند که شکل کریستالی دارد. این ماده رنگ و بویی ندارد و در آشپزخانه ها کاربرد بسیار زیادی دارد. یعنی ۷۰ درصد از تولیدات جهان را شامل می شود. یک و نیم میلیون تن از آنها داخل صنایع غذایی وجود دارد.
اسید سیتریک به طور عمده از طریق تخمیر قندها، به خصوص ملاس چغندر قند و نشاسته ذرت، توسط قارچ Aspergillus niger تولید میشود.
کاربردهای اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک
تمام مطالب گفته شده در بالا موید این نکته هستند که اسید سیتریک یکی از پرکاربردترین اسیدهای آلی موجود است. این اسید در طیف وسیعی از صنایع ازجمله صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی، مواد نگهدارنده در صنایع غذایی، آبکاری مس، صنایع شیمیایی، رنگ و چاپ و ... به عنوان یک عامل موثر وجود دارد.
سیتریک اسید به دو صورت آبدار و خشک تولید می شود و درنتیجه انتخاب اسید سیتریک آبدار یا خشک با توجه به نوع مصرف اهمیت پیدا میکند.
کاربرد اسید سیتریک در نوشیدنی ها
• این اسید به عنوان تنظیم کننده اسیدیته محیط و عامل آنتی اکسیدان در نوشیدنی های گازدار، انواع شربت، آب میوه ها، چای و قهوه، نوشیدنی های انرژی زا و حتی بستنی ها کاربرد دارد. علاوه بر تنظیم PH نوشیدنی های گازدار برای ایجاد طعم میوه ای و مزه ترش استفاده می شود.• اسید سیتریک می تواند عامل طعم ترش و مکمل میوه ها در نوشیدنی ها باشد.
کاربرد اسید سیتریک در مواد غذایی
• با استفاده از اسید سیتریک در رنگ های خوراکی می توان میزان PH رنگ های قلیایی را کنترل نمود.
• در بستنی ها به عنوان عامل امولسیفایر و به منظور جلوگیری از جدا شدن چربی های موجود در بستنی و یا به عنوان جایگزین آب لیمو تازه در دستورالعمل تولید بستنی و دسرها از این اسید استفاده می شود.
• اسید سیتریک آبدار اغلب به عنوان اسید آلی و عامل کنترل PH ، طعم دهنده و نگهدارنده در محصولات غذایی همچون انواع کلوچه و بیسکویت، آب نبات، مربا و ژله، سس ها و غذاهای فوری وجود دارد.
• به عنوان آنتی اکسیدان در محصولات لبنی و همچنین عامل اسیدی کننده انواع پنیرها از اسید سیتریک استفاده می شود. نمک این اسید مانع جدا شدن چربی های پنیر شده و انعطاف پنیر را هنگام برش افزایش میدهد.
• یکی از موارد کاربرد اسید سیتریک در صنایع غذایی استفاده از آن در مواد غذایی منجمد است. این اسید از طریق تنظیم PH و شلاسیون باعث افزایش فعالیت آنتی اکسیدان و کاهش فعالیت آنزیم ها در مواد غذایی منجمد می شود. این اسید از طریق غیرفعال کردن آنزیم ها و فلزات موثر در ترش شدن آبزیان خوراکی از فساد ماهی و خرچنگ جلوگیری میکند.
• همچنین از تغییر رنگ و طعم میوه های منجمد نیز جلوگیری میکند، بنابراین می توان گفت در میوه های منجمد نیز از سیتریک اسید به منظور محافظت از میوه ها استفاده می شود. با توجه به اینکه در عملیات پوست گیری میوه ها از ترکیبات قلیایی استفاده می شود، با قرار دادن میوه ها در محلول بسیار رقیق اسید سیتریک PH محیط را خنثی میکنند تا اسید آسکوربیک (ویتامین ث) موجود در میوه ها از بین نرود. علاوه براین با آغشته شدن میوه ها به اسید سیتریک، فلزاتی که باعث اکسیداسیون میوه می شوند با اسید کمپلکس تشکیل داده و تغییر رنگ میوه ها به تعویق افتاده و طعم ویتامین های موجود در میوه ها حفظ می شود.
• این اسید در فرآورده های گوشتی نیز جایگاه ویژه ای دارد. به عنوان مثال به عنوان ماده کمکی در آنتی اکسیداسیون سوسیس ها یا بهتر ورقه شدن کالباس ها وجود دارد. در کنسرو کردن سبزیجات برای کاهش PH محیط و حرارت لازم و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها وجود دارد.
کاربرد اسید سیتریک در لوازم آرایشی و داروسازی
• اسید سیتریک در داروسازی به عنوان عامل ضدقارچ و بازدارنده ترومبین استفاده می شود. با توجه به اینکه خون در حضور یون کلسیم لخته و منعقد می شود، با هدف جلوگیری از انعقاد خون و آماده سازی آن برای انتقال، از اسید سیتریک و سیترات سدیم در محلول های ضد انعقاد استفاده می شود. درصورتی که این اسید در آب با بی کربنات سدیم یا همان جوش شیرین ترکیب شود می تواند کربن دی اکسید تولید کند و همین امر آن را برای استفاده در پودرها و قرص های جوشان مناسب کرده است. از دیگر موارد مصرف اسید در داروها، تنظیم PH ، پایدار نمودن اجزاء سازنده و افزایش فعالیت محافظ ها در داروهای خوراکی به صورت مایع است. در بسیاری از داروهای تلخ مزه از اسید سیتریک برای ایجاد طعم میوه و ترش مزه کردن آن استفاده می شود.
• اسید سیتریک را می توان در دسته ترکیبات فعال در تولید دستمال های آنتی وایرال قرار داد.
• در انواع کرم، ژل و مایعات بهداشتی وجود دارد. از آنجا که اسید سیتریک با پایین آوردن PH محیط مانع فاسد شدن و تغییر رنگ محصولات آرایشی و بهداشتی می شود، به طور گسترده در ادکلن ها، محصولات شستشوی پوست چرب و نیز محلول های فیکساتوری مو استفاده می شود.
کاربرد اسید سیتریک در مواد شوینده و بهداشتی
• یکی از موارد مصرفی که شاید کمتر شنیده باشید استفاده از اسید سیتریک به عنوان عامل تمیزکننده و ضدچروک در شوینده های مختلف است. از آنجا که سیترات در طبیعت به راحتی تجزیه می شود، آن را جایگزین مناسبی برای فسفات موجود در انواع پاک کننده ها مانند پودرها، پاک کننده سطوح و حتی محلول های ظرفشویی و لباسشویی معرفی کرده اند.
کاربرد اسید سیتریک برای سلامت پوست و مو
• جالب است بدانید که این ماده نه تنها در محصولات خوراکی کاربرد دارد، بلکه از آن برای پوست و مو هم استفاده می کنند. مثلاً یکی از مهم ترین خواص اسید سیتریک که فرقی ندارد اسید سیتریک آبدار یا خشک باشد، این است که باعث لایه برداری پوست می شود. یعنی منافذ پوست را پاکسازی می کند و سلول های مرده را از روی پوست شما برمی دارد. در نتیجه پوست شفاف تری را تجربه می کنید و لکه های پیری، جای جوش و مواردی از این قبیل تا حد زیادی از بین می رود. همچنین عامل جلوگیری کننده از تجمع سلول های مرده هستند که در کنار یکدیگر ممکن است لکه های خشک یا جوش های سرسیاه را به وجود بیاورند.
• لایه برداری ملایم:
به عنوان یک لایه بردار شیمیایی عمل میکند و سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد. این امر به روشن‌تر شدن پوست، صاف شدن بافت آن و یکدست شدن رنگ پوست کمک میکند. همچنین با حذف سلول‌های مرده، منافذ پوست را نیز تمیز میکند و از ایجاد جوش و آکنه جلوگیری میکند.
• تقویت تولید کلاژن:
با تحریک سلول‌های پوست، تولید کلاژن را افزایش میدهد. کلاژن، پروتئینی ضروری برای حفظ استحکام و انعطاف‌پذیری پوست است. افزایش کلاژن به کاهش چین و چروک، خطوط ظریف و افتادگی پوست کمک میکند و پوستی جوان‌تر و شاداب‌تر را به ارمغان می‌آورد.
• خاصیت آنتی اکسیدانی:
رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های ناپایداری هستند که می‌توانند به سلول‌های پوست آسیب برسانند و منجر به پیری زودرس و مشکلات پوستی شوند. اسید سیتریک با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از پوست در برابر این آسیب‌ها محافظت میکند.
• تنظیم PH پوست:
اسید سیتریک به تنظیم PH پوست کمک میکند. PH مناسب پوست، اسیدی و کمی زیر 7 است. عدم تعادل PH می‌تواند منجر به خشکی، خارش و تحریک پوست شود. اسید سیتریک با تنظیم PH، به حفظ تعادل طبیعی پوست و سلامت آن کمک میکند.
• تقویت درخشش مو:
می‌تواند به درخشان‌تر شدن موها کمک کند. این ماده با صاف کردن کوتیکول مو، انعکاس نور را افزایش میدهد و موهایی براق‌تر و شاداب‌تر را به ارمغان می‌آورد.
• مبارزه با شوره سر:
به دلیل خاصیت ضد قارچی که دارد، می‌تواند در درمان شوره سر موثر باشد. این ماده با از بین بردن قارچ‌های مولد شوره سر، به کاهش خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر کمک میکند.
کاربرد اسید سیتریک در خوراک حیوانات
• به عنوان عامل تنظیم PH و آنتی اکسیدان در کشاورزی و خوراک دام و طیور به صورت گسترده کاربرد دارد. کشاورزان به کمک اسید سیتریک می توانند روی، آهن، منگنز، منیزیم و مس مورد نیاز گیاهان را در خاک تامین کنند.
کاربرد اسید سیتریک در صنعت
• از دیگر کاربردهای این اسید آلی حذف اکسیدهای فلزی از روی سطوح آهنی و غیرآهنی در فرآیند پاک کردن فلزات است. اسید سیتریک به عنوان اسید ضعیف باعث خوردگی فلزات می شود ولی به دلیل ایجاد کمپلکس با یون های فلزی می تواند اکسیدهای فلزی را سریعا از بین ببرد؛ بنابراین سیتریک اسید یکی از عناصر موجود در پاک کننده های فلزات است. این اسید در پاک کردن دیگ های بخار، راکتورهای هسته ای،لوله های پیش گرمکن و فراگرمکن و قطعات فولادی ضد زنگ ترکیبی موثر است.
• اسید سیتریک را می توان به راحتی در عملیات آبکاری، آبکاری مس، دباغی چرم، در جوهرهای چاپ، منسوجات، ترکیبات شوینده ها و ... به کار برد. یکی از موارد استفاده که به آن اشاره شد رنگ سازی و جوهرهای چاپ است. در صنعت رنگ سازی و تولید رزین های دارای پایه آلکیلی از اسید سیتریک به صورت استر و نمک های آن به عنوان عامل نرم کننده و ضدکف استفاده می شود. علاوه براین برای ایجاد شفافیت در رنگ های جوهرهای چاپ نیز مناسب است. در صنعت نساجی نیز برای تولید منسوجات با کیفیت بالا و مقاوم در برابر پرس استفاده می شود.
• اسید سیتریک می تواند یک جایگزن بدون بو برای سرکه سفید در رنگ های اسیدی مصرفی در رنگ کردن ساختمان ها باشد.
• از اسید سیتریک به عنوان جایگزین مناسب برای اسید نیتریک مصرفی در غیرفعال کردن فولاد نام برده اند.
در کنار این تقسیم بندی می توان کاربردهای دیگری را نیز برای اسید سیتریک در نظر گرفت. ازجمله:
در صنعت نفت از مقداری اسید سیتریک در فرایند استخراج نفت از لابلای شن ها استفاده می شود.
بد نیست اشاره کنیم این اسید در بتون و ملات و پلاسترها نیز وجود دارد. برای افزایش زمان سفت شدن سیمان و کاهش اثر دما و حرارت و سفت کننده ها مانند گچ در بتون و سیمان از هیدروکسی کربوکسیلیک اسیدها استفاده می شود. همچنین جهت افزایش مقاومت بتون و کارایی آن در کنار کاهش آب مورد نیاز به ترکیب بتون این اسید اضافه می شود.
در صنعت پلاستیک استرهای سیترات عامل نرم کننده غیرسمی در ترکیبات پلیمری، روکش های محافظ و ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است.
برای این ترکیب در صنعت عکاسی نیز کاربردهای مختلفی تعریف شده است. به عنوان مثال از استرهای پلیمری این اسید برای ظهور عکس استفاده می شود. از نمک ها و استرهای اسید سیتریک برای تنظیم اسیدیته محلول های آهار کاغذهای عکاسی استفاده می شود.
بررسی خواص سیتریک اسید
اسید سیتریک به دو شکل آبدار و خشک تولید می شود که همین امر باعث وجود تفاوت هایی در خواص فیزیکی آن ها می شود. اسید سیتریک خشک از محلول آبی غلیظ و داغ متبلور می شود و کریستال های آن شفاف و بی رنگ هستند. اسید سیتریک آبدار که از محلول آبی سرد متبلور می شود، در هوایی با رطوبت طبیعی پایدار است ولی در مجاور هوای خشک یا اسید سولفوریک تبخیر می شود.
یکی از ویژگی های بارز آن قابلیت حلالیت در آب با سرعت بالاست، اما در الکل با سرعت کمتری حل می شود. این اسید ویژگی های اسید چند ظرفیتی را دارد و می تواند نمک فلزات قلیایی، قلیایی خاکی، استرها، آمیدها و آسیل کلرایدهای مختلفی تولید نماید.
اسید سیتریک در واکنش های شیمیایی کاربرد فراوانی دارد. به عنوان مثال می توان از طریق اکسیداسیون اسید سیتریک در دمای بالاتر از 35 درجه سانتیگراد توسط پرمنگنات ، اگزالیک اسید تولید نمود.
این اسید در صورت وجود نیتروژن و کاتالیزگرهایی مانند اسید سولفوریک یا تولوئن در اثر واکنش با بسیاری از الکل ها، استری میشود. همچنین می توان از آن به عنوان کاتالیزور در تبدیل کربوهیدرات ها استفاده نمود.
در PH مشخص و محیط آبی گروه هیدروکسیل و کربوکسیلیک اسید آن به صورت لیگاند چند دندانه ای عمل کرده و با یون های فلزی کمپلکس های پایداری تشکیل میدهد، درنتیجه مانع رسوب شدن هیدروکسی های فلزی می شود.
تفاوت اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک در چیست؟
به طور کلی ترکیبات شیمیایی به هنگام تشکیل کریستال های خود مقادیر مختلفی مولکول آب جذب می کنند. به گونه ای که در فرم آنهیدروز یا خشک هیچ مولکول آب در ترکیب وجود ندارد و در فرم مونوهیدرات یک مولکول آب در هر مولکول از ساختار ترکیب شیمیایی وجود دارد.
در اسید استیک نیز تفاوت بین اسید استیک آبدار و اسید سیتریک خشک وجود مولکول آب در ساختار مولکولی آن است. تفاوت در ساختار مولکولی باعث تفاوت در ساختار و برخی از خواص می شود. به عنوان مثال اسید سیتریک آبدار به صورت کریستالی و اسید سیتریک خشک به صورت پودری تولید می شود.
یکی دیگر از تفاوت ها در شیوه تولید محصول است. بدین صورت که اسید سیتریک خشک از تبلور آب گرم و اسید سیتریک آبدار از تبلور آب سرد حاصل می شود.
با توجه به ساختار و ویژگی های اسید سیتریک آبدار و خشک تقریبا موارد مصرف متفاوتی هم برای آن ها تعریف شده است. به عنوان مثال اسید سیتریک آبدار در انواع نوشیدنی های دارای طعم ترش قابل استفاده است. اسید سیتریک خشک نیز به عنوان تنظیم کننده PH اسیدی و ایجاد طعم ترش و بهبود در حفظ روکش براق سطح میوه ها کاربرد دارد.
اسید سیتریک خشک که به آن اسید سیتریک بدون آب نیز گفته می شود، با فرمول شیمیایی C6H8O7، یک پودر کریستالی سفید رنگ است. این ماده در دمای اتاق پایدار است و به راحتی در آب حل می شود.
اسید سیتریک آبدار که به آن مونوهیدرات اسید سیتریک نیز گفته می شود، با فرمول شیمیایی C6H8O7·H2O، یک ترکیب مولکولی از اسید سیتریک و یک مولکول آب است. این ماده به صورت کریستال های بی رنگ و شفاف وجود دارد و در مقایسه با اسید سیتریک خشک، نقطه ذوب پایین تری دارد. اسید سیتریک آبدار به دلیل حلالیت بالایی که در آب دارد، به عنوان ماده اولیه در تولید محلول های اسیدی استفاده می شود.
تفاوت های کلیدی بین اسید سیتریک خشک و آبدار:
• حالت فیزیکی: اسید سیتریک خشک به صورت پودر و اسید سیتریک آبدار به صورت کریستال است.
• میزان آب: اسید سیتریک خشک بدون آب است، در حالی که اسید سیتریک آبدار حاوی یک مولکول آب است.
• نقطه ذوب: اسید سیتریک خشک نقطه ذوب بالاتری (153 درجه سانتیگراد) نسبت به اسید سیتریک آبدار (135 درجه سانتیگراد) دارد.
• حلالیت: اسید سیتریک آبدار حلالیت بالاتری در آب نسبت به اسید سیتریک خشک دارد.
• کاربرد: هر دو نوع اسید سیتریک در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارند، اما اسید سیتریک آبدار به دلیل حلالیت بالا، بیشتر در تولید محلول های اسیدی استفاده می شود.
نکات ایمنی در استفاده از اسید سیتریک
با توجه به اینکه این اسید با گرید خوراکی در محصولات غذایی بسیاری استفاده می شود، خطر چندانی برای دستگاه گوارش ایجاد نمی کند، اما لازم است بدانید خوردن مقدار زیادی از اسید استیک استفراغ و دل درد را به همراه دارد. در این شرایط بهتر است حدود 300 میلی لیتر آب و بعد شیر توسط فرد خورده شود و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
این اسید با توجه به خواصی که دارد می تواند در غلظت بالا باعث تحریک چشم ها و حتی پوست شده و باعث سوختگی شیمیایی و ایجاد تاول روی سطح پوست شود. در صورت تماس چشم یا پوست با این اسید باید به سرعت سطح آلوده را با آب ولرم به مدت 20 تا 30 دقیقه شستشو داد.
اسید استیک اگر در مجاورت حرارت قرار بگیرد، احتمال اشتعال و انفجار برای آن در نظر گرفته شده است که در صورت اشتعال گازهای سمی تولید می کند.
روش های تولید اسید سیتریک
اسید سیتریک نیز مانند هر ترکییب دیگری به روش های مختلفی تولید می شود. در اینجا قصد داریم مختصری از روش های تولید را بازگو نماییم:
• استخراج از عصاره میوه ها
روش سنتی برای تولید این اسید استفاده از عصاره میوه ها به ویژه لیمو و تفاله های آناناس بوده است. در تهیه اسید از لیمو به تعدادی عملیات اولیه نیاز است. پوست کندن لیمو برای تهیه روغن، جدا کردن لایه سفید برای تهیه پکتین مرکباتی و در انتها فشردن گوشت میوه و گرفتن عصاره آن برای تهیه اسید سیتریک. عصاره مورد استفاده دارای مقادیری قند، آلبومین و پکتین است که در فرایند تولید اسید با تولید جامدات صمغی مشکلاتی را به همراه دارد، به همین دلیل با تخمیر عصاره مواد جامد را به الکل تبدیل و آن را جدا می کنند. محلول صاف شده حاصل از تخمیر 5-6% اسید سیتریک را شامل می شود.
برای میوه آناناس نیز از ضایعات و آناناس های نامرغوب استفاده می شود. به منظور تولید اسید ابتدا میوه ها له کرده و با تخمیر عصاره حاصل از آن و انجام واکنش های لازم، سیتریک اسید شفاف و غلیظی به دست می آید.
گفتنی است با پیشرت تکنولوژی تخمیر دیگر از روش سنتی عصاره میوه ها استفاده نمی شود.
• تخمیر
به دلیل اهمیت بعد اقتصادی از دهه 1930 روش تخمیر جایگزین روش سنتی برای تولید اسید سیتریک شد. در روش تخمیر اسید از طریق رشد گونه ای از قارچ های آسپرژیلوس نایژر در محلول های قندی استفاده می شود. روش تخمیر را می توان به دو روش کشت سطحی و کشت غوطه وری انجام داد.
تولید اسید سیتریک از ضایعات کشاورزی
جهان با چالش‌های متعددی از جمله کمبود منابع و انباشت ضایعات کشاورزی روبرو است. در این میان، یافتن راهکارهایی برای تبدیل این ضایعات به محصولات با ارزش، نقشی کلیدی در حفظ پایداری و ارتقای سلامت محیط زیست ایفا میکند. تولید اسید سیتریک از ضایعات کشاورزی، نمونه‌ای برجسته از این راهکارها است.
اسید سیتریک، یک اسید آلی با کاربردهای فراوان در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی، به طور سنتی از طریق تخمیر شکر به دست می‌آمد. با این حال، این روش نیازمند صرف منابع قابل توجهی از جمله آب و زمین بوده و ضایعات زیادی نیز تولید میکند.
در مقابل، تولید اسید سیتریک از ضایعات کشاورزی، رویکردی نوین و پایدار به شمار می‌رود. در این روش، از ضایعات مختلف کشاورزی مانند پوست میوه‌ها، تفاله چغندر قند، نیشکر و bagasse به عنوان مواد اولیه استفاده میشود. این ضایعات که به وفور در مزارع و کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی یافت می‌شوند، می‌توانند به جای دور ریخته شدن، به منبع ارزشمندی برای تولید اسید سیتریک تبدیل شوند.
فرآیند تولید اسید سیتریک از ضایعات کشاورزی شامل مراحل مختلفی از جمله پیش فرآوری، تخمیر و استخراج است. در مرحله پیش فرآوری، ضایعات به قطعات کوچک‌تر تبدیل شده و برای فرآیند تخمیر آماده می‌شوند. سپس، با استفاده از میکروارگانیسم‌های خاص مانند قارچ Aspergillus niger، ضایعات در شرایط کنترل شده تخمیر شده و اسید سیتریک تولید میشود. در نهایت، اسید سیتریک از طریق فرآیندهای جداسازی و خالص‌سازی استخراج می‌گردد.
استفاده از ضایعات کشاورزی برای تولید اسید سیتریک، مزایای قابل توجهی به همراه دارد. این روش نه تنها به کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست کمک میکند، بلکه منجر به تولید اسید سیتریک با کیفیت بالا و به طور قابل‌توجهی ارزان‌تر میشود.
با گسترش این روش و حمایت از تولیدکنندگان، می‌توان شاهد گامی مثبت در جهت حفظ منابع طبیعی، کاهش آلودگی محیط زیست و توسعه پایدار جوامع روستایی بود.
بازرگانی کیمیا شیمی پایدار عرضه کننده اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک
مشخصات محصول
بسته بندی
وزن
کشور سازنده
