از آبان ۱۳۹۸ عضویت موقت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا آغاز شد و براساس توافق دو طرف بنا شد بعد از سه سال با بررسی عملکرد امکان عضویت دائم و آزادسازی کامل روابط تجاری وجود داشته باشد.
در طول این سالها ایران توانسته با استفاده از تعرفههای ترجیحی، صادرات خود به برخی از کشورهای اوراسیا را افزایش دهد و همچنین واردات برخی مواد اولیه و کالاهای اساسی نیز از کشورهای اوراسیا ادامه داشته است. در این مدت طراز تجاری ایران در رابطه با کشورهای اوراسیا مثبت بوده و تنها میزان واردات از روسیه بیشتر از صادرات به این کشور بوده است.
سازمان توسعه تجارت اعلام کرده که از چند ماه قبل بررسیها برای رسیدن به یک موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اورسیا آغاز شده و در این حوزه پیشرفت های قابل توجهی نیز به دست آمده است.
در نشست در اخیر اتاق بازرگانی ایران و قزاقستان نماینده سازمان توسعه تجارت با اشاره به پیشرفت قابل قبول در متن توافقنامه اعلام کرده که تاکنون ۸۰ درصد از متن نهایی شده و ۲۰ درصد باقیمانده نیز در نشست آتی تکمیل خواهد شد.
براساس پیشبینیها، در صورتی که پارلمان کشورهای عضو اوراسیا با این توافق مخالفتی نداشته باشند ظرف دو سال آینده مقدمات تجارت آزاد میان دو طرف فراهم خواهد شد.
در این متن از سویی اقدامات غیرتعرفهای و از سوی دیگر فهرست کالاها بررسی میشود تا موانع برای تجارت آزاد به صفر برسد. از طرف ایران تعهدات تعرفهای شامل ۳۹۰ قلم کالا است که ۱۵۰ قلم آن بدون تخفیف خواهد بود.
در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ میزان کل تجارت ایران با اورسیا ۲.۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی ۳۹ درصدی را نشان میدهد.
میزان صادرات ایران در این بازه زمانی ۵۱۴ میلیون دلار بوده که افزایش ۳۵ درصدی را نشان میدهد و همچنین ایران ۱.۹ میلیارد دلار واردات داشته که در این حوزه نیز افزایشی ۴۰ درصدی به ثبت رسیده است. در حوزه کالاهای ترجیحی نیز افزایشی ۲۶ درصدی در تجارت مشترک میان دو طرف به ثبت رسیده است.
پسته، فلفل، سیب و کشمکش اصلیترین محصولات صادراتی ایران به اورسیا محسوب میشود و روغن خام، جو، ذرت دامی و چوب نیز اصلیترین محصولاتی وارداتی ایران از حوزه اوراسیا بوده است.